Zwrot towaru – czy zawsze możliwy?

Nieudane zakupy, nietrafiony prezent czy też nieprzemyślany wybór produktu. Takie sytuacje zdarzają się bardzo często. Czy można zwrócić zakupiony pełnowartościowy towar?
 
Obowiązujący porządek prawny przewiduje taką możliwość, ale uprawnienie to uzależnione jest od pewnych warunków, w szczególności od okoliczności zakupu. Inaczej bowiem kształtuje się sytuacja konsumentów, którzy dokonali zakupu w tradycyjnym sklepie, a inaczej w przypadku zakupów dokonanych przez Internet czy na pokazie.
 
W przypadku zakupu towaru w stacjonarnym sklepie zwrot niewadliwego towaru uzależniony jest wyłącznie od dobrej woli sprzedawcy. Nie ma przepisu prawnego obligującego sprzedawcę do przyjęcia towaru, który klient chce zwrócić tylko dlatego, że rzecz okazała się być nieprzydatna lub przestała się podobać. Sprzedawca, który honoruje zwroty może w sposób swobodny ustalić zasady ich przyjmowania. Może zadecydować, że będzie przyjmował zwroty towarów na szczególnych zasadach, np. w oryginalnym opakowaniu, z oryginalnymi metkami, nieużywany i tylko w oznaczonym terminie. Sprzedawcy informują konsumentów o możliwości zwrotu lub wymiany towarów a terminy zwrotów są różne.
 
Odmiennie kształtuje się sytuacja konsumentów, którzy zawarli umowy na odległość (np. za pośrednictwem Internetu) i umowy poza lokalem przedsiębiorstwa (np. na pokazach czy od akwizytora). Podstawą prawną mającą zastosowanie do tego rodzaju umów jest ustawa z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, która weszła w życie w dniu 25 grudnia 2014 r.
 
Konsumenci, którzy zawarli umowę na odległość czy też umowę poza lokalem przedsiębiorstwa mogą w terminie 14 dni (kalendarzowych) od niej odstąpić bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów.
Jednocześnie trzeba podkreślić, iż wskazana ustawa wskazuje sytuacje, w których odstąpienie od umów zawartych w sposób wyżej wskazany jest niemożliwe. Konsumenci nie uzyskają takiego prawa w szczególności w przypadku umów o świadczenie usług, jeżeli przedsiębiorca wykonał w pełni usługę za wyraźną zgodą konsumenta, który został poinformowany przed rozpoczęciem świadczenia, że po spełnieniu świadczenia przez przedsiębiorcę utraci prawo odstąpienia od umowy.
 
Prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umowy, w której przedmiotem świadczenia jest rzecz wyprodukowana według specyfikacji konsumenta lub służąca zaspokojeniu jego zindywidualizowanych potrzeb. Ponadto ta sama sytuacja dotyczy umowy, w której przedmiotem świadczenia jest rzecz ulegająca szybkiemu zepsuciu lub mająca krótki termin przydatności do użycia oraz umowy, w której przedmiotem świadczenia są nagrania dźwiękowe lub wizualne albo programy komputerowe dostarczane w zapieczętowanym opakowaniu, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu.
 
Ustawodawca wyłącza również prawo odstąpienia od umów zawartych w okolicznościach wyżej wskazanych w sytuacji, gdy przedmiotem świadczenia jest rzecz dostarczana w zapieczętowanym opakowaniu, której po otwarciu opakowania nie można zwrócić ze względu na ochronę zdrowia lub ze względów higienicznych, jeżeli opakowanie zostało otwarte po dostarczeniu.
 
Wyłączenie prawa odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa i zawartej na odległość przewidziane jest ponadto w przypadku umów o dostarczanie dzienników, periodyków lub czasopism. Wyłączenie to nie obejmuje umów o prenumeratę.
 
Prawo odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość nie przysługuje konsumentowi w odniesieniu do umowy o świadczenie usług w zakresie zakwaterowania, innych niż do celów mieszkalnych, przewozu rzeczy, najmu samochodów, gastronomii, usług związanych z wypoczynkiem, wydarzeniami rozrywkowymi, sportowymi lub kulturalnymi, jeżeli w umowie oznaczono dzień lub okres świadczenia usługi.
 
Wskazane okoliczności, w których konsumenci nie mają możliwości odstąpienia od umów zawartych na odległość czy też poza lokalem przedsiębiorstwa należą do najczęściej występujących w praktyce, choć nie stanowią wszystkich okoliczności określonych w ustawie o prawach konsumenta.
 
Biorąc pod uwagę, iż zwrot pełnowartościowego towaru zakupionego w stacjonarnym sklepie uzależniony jest wyłącznie od decyzji sprzedawcy oraz występowania szeregu wyłączeń prawa odstąpienia od umów zawartych na odległość czy poza siedzibą przedsiębiorstwa ważnym jest aby dokonując zakupów kierować się uwagą i rozsądkiem.